27 Mayıs 2019 Pazartesi

Lokmalar Boğazımda Dizildi Kaldı


Her ne kadar "nerede o eski ramazanlar, eski bayramlar." diye klişe sözlerle eskiye olan özlemimizi dile getirsek de kendi adıma, çocukluğumdan kalma anı kırıntılarını hatırlayarak onları günümüze taşımaya gayret ediyorum.

  Eski ramazanlara ait hatırladığım; top atılmasına bir kaç dakika kala yer sofrasında, çinko taslara bol soğanlı taneli mercimek çorbasını ve yine çinko tabaklara sebze yemeğini, zeytin kasesini, annemin yaptığı baklava tabağını siniye koyduktan sonra, kardeşlerimle birlikte dışarı çıkar, evimizin merdiveninin basamaklarına oturur, kimi balkonda, kimi pencereden başını uzatmış komşularımızla birlikte heyecanla topun atılmasını beklerdik. Sonra top atılır büyük bir mutlulukla sofraya koşardık...

Bu güne kadar aynı heyecanı ailemle birlikte diri tutmaya çalıştık. İstedim ki çocuklarım da aynı heyecanı hissetsin ve ileride çocuklarına aktarabilsin. Çocuklarım aynı heyecanı duyar da çocuklarına yansıtır mı, bilemem. Lakin bildiğim bir şey var ki benim gibi düşünenlerin sayısının pek fazla olmadığıdır.

Bir kaç gün önceydi. İftar vakti yakındı. Yemekleri hazırladım. Bir koşu fırından pide almak için dışarı çıktım. Pideyi alıp eve dönerken, gözüm sitemizin girişinde bulunan çöp kovalarına takıldı. Çöp kovasının önünde biri oturuyordu. Önce kağıt toplayanlardan biri galiba diye düşündüm. Yaklaştıkça onlardan olmadığını fark ettim. Böyle durumlarda yolda gerçekleşen sıra dışı olaylarda önce oradan geçen insanların tepkileri dikkatimi çeker. Çöp kovasının yanında oturan kadından ziyade, kadının yanından geçen insanlara baktım. Kadın kimsenin umurunda değildi. Bakmıyorlardı bile... Ayaklarım beni çöp kovasının yanına doğru götürdü. Orada eski bir pazar arabası, yanında da yaşlı bir kadın yere oturmuş bir şeyler yapıyordu. Yanına iyice yaklaştım, " sen burada ne yapıyorsun?" diye soramadım. O kadın bakışımdan anlamıştı sanki. Yanında mavi bir naylon poşetin içinden çıkardığı, kiminin kenarları delinmiş, kiminin ortası yanmış asma yapraklarını düzelttikten sonra başka bir poşete yerleştiriyordu . Bir taraftan da bana açıklama yapıyordu. "Marketten aldım, bak bu yapraklar sarılabilir." dedi. Muhtemelen bu yapraklar, marketin çöpe attığı veya çöpe atacağı vakit, yaşlı kadının "çöpe atma bana ver" demiş olabileceği yapraklar diye bir düşünce geçti zihnimden.
Yaşlı kadın konuşurken, düşüncelerim lüks saraylarda çok çok yıldızlı otellerde adını bile telaffuz edemediğimiz yemeklerle verilen iftar sofralarında dolaştı. Daha nerelerde dolaştım bir bilseniz...
Düşüncelerimden sıyrılıp tekrar yaşlı teyzeye döndüm. Kadın mahcup bakışlarıyla, çöpe atılacak olan ekmekleri beklediğini söyledi. Bu ifade iyice perişan etmişti beni. Sanırım utandığı için olacak; ardından hemen açıklama yaptı. "Ben çöpe atılan ekmekleri sütçülere satıyorum karşılığında süt alıyorum, evde felçli bir kocam var ona bakıyorum. İnan kızım yalan söylemiyorum...", dedi.

Yaşlı teyze belki doğru belki de yalan söylüyordu bilemem. Lakin benim ona söyleyebileceğim bir şey yoktu. Sadece arabaların vızır vızır geçtiği ve daha birkaç ay önce orada büyük kazanın olduğu ve 3-4 kişinin feci bir şekilde can verdiği bir yerde oturuyordu. Sadece ona, biraz geri çekilmesini söyleyebildim. Benim söyleyebilecek bir şeyim yoktu, sustum. Peki ya söyleyecek sözleri olanlar neden susuyordu. Neden yaşlı kadın gibi daha nice çöpten yemek ekmek artıklarıyla hayatta kalmaya çalışanlara suskundular... Anlayan zaten anladı...

Ben seslenmeden yaşlı kadının yanından ayrıldım. Eve geldiğimde ezan okunmuş iftar sofrasına oturmuştuk. Sonra ne mi oldu? Lokmalar boğazımda dizildi kaldı yutamadım...

Muhabbetle
Hanife Mert

17 Mayıs 2019 Cuma

NEDEN HABER VERMEDİN Kİ

Ne kervan kaldı ne at, hepsi silinip gitti, İyi İnsanlar iyi atlara binip gitti. Üstad Necip Fazıl Kısakürek’in “Aynada ki Yalan” isimli romanının başkahramanı Naci’nin arayış içerisinde olduğu bir dönemde kendisine “Senin anlayacağın iyi insanlar iyi atlara binip gitti” cevabı verilir ve şöyle bir hikâye anlatılır: “Bir gün cins at meraklısı bir adam, cins atlarıyla meşhur bir yere gidiyor. Tanıdıklarından kimi sorsa “Öldü!” cevabını alıyor. Ya şu ağa, ya bu ağa..? Göçtü..! Ya filan atın soyu, ya filan kısrağın dölü..? Kurudu…! Sonunda at meraklısına şu karşılığı veriyorlar: “Senin anlayacağın iyi insanlar iyi atlara binip gitti?

   Üstad ne güzel söylemiş. İyi insanlar, ardında bıraktıkları güzel isimleri ile bir bir hayata veda edip gidiyor. Tıpkı son dönemde ülkemiz için canını feda eden aziz şehitlerimiz ve değerli hizmetleriyle bu milletin gönlünde taht kurmuş sanat, edebiyat, siyaset ve iş dünyasının çok değerli insanlarının ardında gözü yaşlı sevenlerini bırakarak veda etmesi gibi... Onlara Allah'tan rahmet, yakınlarına sabır diliyorum.
Her ne kadar dünyanın cezbedici süsüne kendimizi kaptırarak; bizim için kaçınılmaz son olan ölüm gerçeğini gündemde tutmak istemesek de, o hayatımızın bir parçasıdır. Biz onu unutsak da o bizi hiç unutmaz. Vakti geldiğinde kapımızı çalar. Ölümden korkmak veya korkulacak bir şey gibi görmek, içimizdeki iman eksikliğinin bir sonucu olsa gerek. insanca ve İslamca bir hayat sürmek ölümün korkulacak bir şey olmadığını anlamamızı kolaylaştırır.

Cahit Sıtkı Tarancı "yaş otuz beş" şiirinde;

…Neylersin ölüm herkesin başında.
Uyudun uyanamadın olacak.
Kim bilir nerede, nasıl, kaç yaşında?
Bir namazlık saltanatın olacak,
Taht misali o musalla taşında.

Dizeleri ile ölümün zamanı ve yeri belli olmayan bir anda herkesin başına gelebileceğini ifade etmekte.

Ölüm dostu dosta kavuşturan bir köprüdür. İnsanlar ölüm ve ölüm sonrası hayatın mahiyetini bilemediği için, hayatın bu dönüm noktasını soğuk ve itici bulur...
Ondan kaçmak imkansız. Nerede olursak olalım o bizi mutlaka bulur. Kutsal kitabımızda yüce Allah “her nefis ölümü tadacaktır.”(Al-i İmran 3/185) buyurarak yaratılan her canlının ölümü mutlaka tadacağını haber vermektedir.
Ölüm kaçınılmaz son. Lakin ölüm doğal olmalı. Allah’ın verdiği canı zalim almamalı. Ölüm gerçeği insanları can yakmaktan, can almaktan, hak yemekten, adaletsizlikten, yetim malı yemekten, suç işlemekten, savaşlardan alı koymalı. Her insanın barış içinde, huzurlu, mutlu kendini güvende hissedebileceği bir dünyada yaşamak en doğal insani hakkıdır…
Sadi Şirazi Gülistan isimli eserinde bir hikaye anlatır. Hikaye şöyle başlıyor; adamın biri yıkılan evinin karşısına geçmiş bir yandan ağlıyor, diğer yandan da: "Ah evim! Çökmeden evvel bari bir haber verseydin de ona göre tedbir alsaydım" diye söylenip duruyormuş.
Birden o harabeden bir ses yükselmiş; "Be adam!.. Ben yıllardır sana, çatlayan duvarlarım ve dökülen sıvalarımla çöküyorum diye haber veriyordum. Fakat sen, her defasında bir avuç toprak ile çıka geliyor ve o çatlakları örterek verdiğim haberi adeta ağzıma tıkıyordun" demiş.
Hikaye manidardır. Çünkü bizim hayat evimizde de hızla tahripler, çatlaklar oluşmakta ve ömür binamızdan her geçen gün bir taş daha düşmektedir. Çok insaflıdır ölüm... Gelmeden önce nice haberler gönderir de, biz bir türlü dönüp bakmayız o ikazlara...Her birine bir bahane bulur , "hastalıktır geçer" der, önemsemeyiz.
Günbegün tükenip gittiğimizi görmeyiz... Ömür, bitmeyecek bir hazine gibi görünür gözümüze; Oysa her şeyin bir sona mahkum olduğuna inanmak istemeyiz. Aldanırız, ama kabul edemeyiz bunu bir türlü...
Ve bir gün ölüm gelip dikiliverir karşımıza... Şaşırır ve endişeli soru veririz; "Neden haber vermedin ki?"
Cevap vermek zorunda mıdır ölüm... Zira o, haberini çoktan vermiştir...

Muhabbetle,
Hanife Mert

14 Mayıs 2019 Salı

Sevgisizliktir En Büyük Engel

  Doğuştan görme engelli olan bir adam zifiri karanlık bir gece yarısında, engelinden dolayı kazanmış olduğu ezbere yol bulabilme yeteneğini kullanarak yürümeye devam ediyordu. Görme derecesi sıfır olduğu halde elinde yanmakta olan bir fener taşımaktaydı. Karşıdan gelmekte olan şahıs ile yüz yüze geldiklerinde, kendisini tanıyan bu şahıs, “Bre kör, sen zaten görmüyorsun ki, o fener ne işine yarayacak” demekten kendini alamamıştı. Bu ifade üzerine görme engelli adamın cevabı manidardır:” 
“Feneri kendim için değil, senin gibiler için taşıyorum ki ben onları görmesem de onlar beni görsün ve böylelikle çarpışmamış olalım. Benim gözüm kör ama senin kalbin körmüş. Yani asıl kör olan ben değilim, sensin.” der.

Etrafımıza hep bakarız ama bazen gördüğümüz baktığımız değildir.  Çünkü bakmak ve görmek birbirinden ayrı şeylerdir. Bakmak sadece vücut gözü ile yüzeysel olurken, görmek ise aklın, mantığın, kalbin, gönlün, ruhun birlikte bakmasıyla, karar vermesi ile olur.  Her birimiz  gün boyunca yakınımıza, uzağımıza, çevremize bakıp dururuz. Hepimiz aynı yere aynı yerden baksak bile farklı şeyler görürüz muhtemelen. Çünkü bakmak yetmiyor her zaman, görmeyi de bilmek gerekiyor…Tabii ki önce nereye nasıl bakacağımız önemli, ondan sonra neyi göreceğimiz görmek istediğimiz..
 
  Olayları ya da kişileri gördüğümüz ya da olmasını düşündüğümüz yönüyle değerlendirir, net ve kesin bir tavırla yargılama hatta mahkum etme yolunu seçeriz. Yanılabileceğimizi, hata yapma ihtimalini düşünemiyoruz maalesef. 

“Gönül gözü görmeyen,  Can gözünü neylesin”
demişler ya hani; hikayede de bu durumu açıkça görmek mümkün. Etrafımızda herhangi bir engelinden dolayı, bakışlarıyla, tavırlarıyla, hatta; “bre kör, bre topal, bre deli...,” gibi onur incitici, aşağılayıcı, dışlayıcı söz ve davranışta bulunanları görmekteyiz. 
Şunu unutmamak gerekir ki insan hayatı tek düze değildir. Sağlık da, varlık da, darlık da  sonsuza kadar sürmez. İncittiğimiz yerden incinmemiz olasıdır...

Böyle insanlara,  kişilere gönül gözüyle bakmalarını önerirken, merhum Aşık Veysel’in;.

Beni hor görme kardeşim
Sen altınsın ben tunç muyum?
Aynı vardan var olmuşuz
Sen gümüşsün ben sac mıyım?

Ne var ise sende bende
Aynı varlık her bedende
Yarın mezara girende
Sen toksun da ben aç mıyım?
 dizeleriyle yanıt vermek istiyorum. Farklılıklarımız bizi asla farklı yapmaz. Zira gelişimiz de gidişimiz de aynı yere olduktan sonra...
   Her insan kendi içinde koskoca bir kainat barındırır. Buna rağmen hiç kimse diğer kimselerin iç dünyasını yeterince görüp bilemez. Bunun nedeni, dışımızda ki olaylara kişilere yeterince ilgi duymayışımız ve duyarsız olmamızdan kaynaklanmaktadır. İnsanların gönüllerine girmeyi başarabilsek, o gönlü feth edebilsek,

Yunus Emre’nin;

“Hakk bir gönül verdi bana,
Ha demeden hayran olur” 
dediği gibi hayran kalmayacağımız bir insan olmazdı. Böylelikle yine

Yunus’un,

“Yunus Emre der: Hoca,
   İstersen bin var hacca,
   Hepsinden iyice,
   Bir gönle girmektir.” 
   
  Dizelerinde ifade ettiği gibi en makbul ibadetlerden birisini de yerine getirmiş olurduk. Eğer girebilseydik karşımızdakinin gönül kapısından, dert ortağı olurduk. Dertleri paylaşır, paylaştıkça azaltırdık derdini ve sevgileri paylaşır, paylaştıkça çoğaltırdık. Kırık kalplere derman olabilirdik belki. Belki onara bilirdik yıkılıp harap olmuş gönülleri. 
Gerçek dostlukların kurulması da gönül ziyaretleriyle başlamıyor mu? İnsanların birbirlerinin gönüllerinde kurdukları sevgi köşkleriyle perçinlenmiyor mu gerçek dostluklar?
Görmesini bilemeyen, dostunun gönlünü kırmaktan çekinmeyen kişiler ; “Ben kainata sığmam ama insanın kalbine sığarım” diyen Yüce Yaratıcı'nın  o güzel mekanını harap etmiş olmaz mı? 
Oysa, 
 “Eğer gönül kırdın ise, Bu kıldığın namaz değil.” dizeleri ve 
     Hz Ömer’in
    “Ey Kabe! Seni bin kere yıksam tekrar yapabilirim, fakat kırılan bir kalbi asla...’’
         Bu ifadeler gönül kırmanın insanı ne büyük bir külfete soktuğunun göstergesi değil mi?

  “En büyük engel sevgisizliktir” onları incitmeyelim diyor, Allah'ın yarattığı her canlıyı sevgiyle kucaklaya bilmemiz, karşılaştığımız tüm insanları gönül gözü ile görmemiz ve gönül kapılarını çalabilmemiz, gönüllerini feth edebilmemiz  dileklerimle; Dünya Engelliler Günü'nü kutluyorum.

Muhabbetle,
Hanife Mert





1 Mayıs 2019 Çarşamba

TÜRKİYE’DE 1 MAYIS

1890 yılından sonra 1 Mayıs, bütün ülkelerde uluslararası işçi bayramı olarak kutlanmaya başlandı. Birçok ülkede 1 Mayıs, tatil günü olarak kabul edildi. 1919 yılında Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) kuruluş kongresinde 8 saatlik işgünü karara bağlandı. İşçilerin işgünü savaşı kanlı fakat büyük bir mücadelenin sonunda zaferle sonuçlanmış oldu. TÜRKİYE'DE AMELE BAYRAMI Dünya'da yaşanan tüm bu olaylardan sonra Türkiye'de 1 Mayıs ilk olarak 'Amele Bayramı' adıyla 1921 yılında kutlandı. İstanbul'un işgal edildiği yıllarda kutlanan 1 Mayıs, 1923 İktisat Kongresi'nde "1 Mayıs Amele Bayramı" adıyla yasalaştı. 1 Mayıs 'Amele Bayramı' olarak kabul edilmesine rağmen 1925 yılındaki kutlamalarda dağıtılan bir bildiri gerekçe gösterilerek yasaklandı ve gösteriyi düzenlenler tutuklanmaya başladı. 1935 yılına gelindiğinde "1 Mayıs Amele Bayramı" ismi "Bahar Bayramı" olarak değiştirilerek genel tatil ilan edildi. 2008 Nisan'ında ise "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.
Ancak 21. yüzyıl Türkiye’sinde bile hala yüz binlerce çocuk, 19. yüzyıl Avrupa’sının koşullarında çalıştırılıyor. Özelleştirilen limanlarda birbiri ardından ölümcül kazaya uğrayan işçilerin çalıştırıldığı insanlık dışı koşullar, 1885’te ABD’de, 1889’da İngiltere’de greve başlayan “docker”lardan farklı değil. Umarım 1 Mayıslar işçinin emeğinin karşılığını aldığı, gerçek bir bayram havasında kansız ve şiddetsiz kutlanır, bu durum ise insanlığın gerilemesine değil, ilerlemesine yol açar.
Bu vesileyle 1 Mayıs (AMELE) İşçi ve Emekçi bayramınız ve benim doğum günüm kutlu olsun...

Muhabbetle,
Hanife Mert

YENİ KİTABIM YOLCULUK ÇIKTI!

Uzun bir aradan sonra merhaba diyerek yeni döneme başlamak istiyorum. Bir süredir bloğumdan ve   değerli blog arkadaşlarımdan uzak kaldım. S...