OHAN VELİ 108 YAŞINDA

1914 yılının, Nisan ayının on üçünde sabaha karşı bir Orhan Veli geldi bu dünyaya. O, Mehmet Veli Bey ve Fatma Nigar Hanım’ın ilk göz ağrısı, Adnan Veli ve fırfırcığım diye sevdiği kız kardeşi Firuzan Yolyapan’ın çok sevdikleri ağabeyiydi…

Orhan Veli aynı zamanda lise sıralarında iken her teneffüste; "Oktay teneffüsü gavur etmeyelim, şiir konuşalım” dediği Oktay Rıfat Horozcu ve aynı kıza âşık olduğu Melih Cevdet Anday’ın en yakın dostuydu. İleriki yaşlarında Türk şiirine hatırı sayılır bir yenilik getirecek olan şiirimizin bu üçlü sacayağı, bütün boş vakitlerini şiir ve edebiyat konuşarak araştırarak geçirmiştir. Ayrıca bu üçlü yirmili yaşlarına ve dönemin usta yazarlarına ve şairlerine rağmen, şiirde kafiye, redif, mısra, hece vezin gibi kuralları kaldırarak şiirimizde bir devrim yapmışlardır. Cemal Süreya’nın deyimiyle “Orhan Veli şiire kasket giydirdi. Onu sivilleştirdi...”

Orhan Veli şairliğinin yanında, bir dost arkadaş canlısıydı. Dönemin pek çok ünlü edebiyatçılarıyla yakın dostluk kurmuştur. Ancak bunlardan Sait Faik Abasıyanık’la olan dostluğu farklıdır.. Pek çok ortak noktaları vardı. Ruh ikizi gibiydiler... Orhan Veli Sait Faik'in şair, Sait Faik ise Orhan Veli'nin öykücü haliydi....

Bu iki yakın dostla ilgili bir anıyı paylaşmak istiyorum.

İstanbul Kasımpaşa'daki Deniz Hastanesi'nde yatan Melih Cevdet'i ziyaret etmek için Oktay Rıfat'la birlikte İstanbul'a gelen Orhan, ziyaretin ardından hastaneden ayrıldıktan sonra yakın dostu Sait'le buluşur. İstanbul'a kadar gelip de sevgili dostunu görmeden Ankara'ya dönmek olmazdı. Buluştuklarında Sait Faik:

-Orhan içimden geldi. Gel bugün seni ben yemeğe davet ediyorum, dedi. Zamansız bu davet Orhan Veli’yi şaşırtmıştı. Her zamanki muzip dalgacı tavrıyla:

-Hayırdır, hangi dağda kurt öldü? Böyle durup dururken?”

Orhan'ın tavrı Sait'i kızdırmıştı:

-Ulan içimizden geldi davet ettik. Vazgeçtim, yok davet mavet. Unut, dediklerimi, dese de Orhan'ın mazlum, muzip bir çocuk edasıyla ısrarına dayanamadı ve birlikte Mustafa'nın meyhanesine gittiler. Meşrutiyet Caddesi’nde, İngiliz Konsolosluğu'ndan Tepebaşı’na giden yolun solunda bulunan meyhane Sait'in keşfettiği ve zaman zaman da yalnız gittiği bir meyhaneydi.

Masaları donatılmış, şaraplarını yudumlarken, Sait rahat durmuyordu. Orhan'ı kızdırmak en büyük zevklerindendi.

- Orhan, dedi.

Orhan seslenmedi, sadece yüzüne baktı. Sait muzipçe gülüşünü gizlemeye çalışarak baktı Orhan'ın yüzüne. Gecenin ilerleyen saatleriydi. Şarabın etkisiyle ikisi de gevşemişti. Bugün Sait'in muzipliği üzerindeydi tekrar:

-Orhan, dedi

Orhan tam sigarasından bir nefes çekmiş, ardından da şarap bardağını ağızına götürürken baktı Sait'e, bardağı ağzında tuttu:

“Gene ne oldu?” dedi.

Sait :

-Sence en büyük şair kimdir?

Orhan Veli düşünmeden:

-Fuzuli, dedi.

Sait Faik alaylı, muzip gülüşüyle sakin sakin demleniyordu. Orhan farkındaydı, Sait'in kendini

tongaya düşüreceğinin. Şarapları bitmişti. Sait eliyle işaret etti.

-Mustafa! hadi bakalım masayla ilgilenin! dedi.

Masa temizlendi, şarap ve meze geldi. Sait Faik yerinde duramıyordu. İkinci şişenin ikinci bardağını içerken Orhan'a tekrar sordu:

-Sonra? dedi.

Orhan Veli Sait Faik'in ne sorduğunu unutmuş izlenimi verir gibi:

-Azizim sonra ne?

Sait: -Fuzuli'den sonra kim?

Orhan Sait'in pes etmeyeceğini anlamıştı. Kısa kesmek için:

-Fuzuli mi dedim? Yok canım Fuzuli de kimmiş? O da avuç açanlardan, dedi.

Sait Faik:

-Öyle mi? Peki bana göre en büyük şair kim öğrenmek ister misin? diye sordu.

Orhan Veli merakla:

-Kim?

Sait Faik alaylı gülümsemesini bozmadan,

-Sen! Benim için en büyük şair sensin, dedi.

İşte Orhan, Sait'in bu alaylı cevabına öfkelenmişti. Elindeki bardağı sinirlice masaya bıraktı.

Kaşlarını çattı, gözlerini kısarak,

-Hadi oradan it! dedi.

Sait Faik söylediğinde samimiydi, ancak amacına ulaşmanın zevkini yaşıyordu.

-Ömründe hiç küfür etmemiş Çelebi Orhan Veli'yi kızdırdım! diye nara attıktan sonra bir kahkaha patlattı. Keyfine diyecek yoktu.

Edebiyatımızda Garip Hareketi ( Birinci Yeniler) olarak bilinen hareketin öncülerinden olan ve 36 yıllık kısacık yaşam öyküsünü araştırıp kitap haline getirerek okurlarıma sunmaktan büyük mutluluk duyduğum Ünlü Şair Orhan Veli’yi saygı ve rahmetle anıyorum. İyi ki doğdu ve iyi ki bu dünyadan bir Orhan Veli geçti. Ruhu şad olsun.



Hanife Mert

Halimiz Ortada!

Dün, uzun süredir görüşemediğim bir arkadaşım aradı beni. Görüşmememizin özel bir nedeni yok. Hayat gailesi işte... Kendimizi öylesine kaptırdık ki; ne eş-dost -arkadaş, ne akraba, ne yaşlı, ne büyük- küçük umurumuzda bile olmuyor artık. Umurumuzda olmuyor derken yanlış anlaşılmasın. Kendimizi yaşam denilen bu keşmekeşte öylesine kaybettik ki, akıl edemiyoruz  diyelim sadece.  Hoş aklımıza gelse de ruhen ve bedenen öylesine sardı ki benliğimizi, kimseyi düşünecek takatimiz kalmıyor... Konumuz bu değil tabii.

Sevdiğim bir arkadaşımdı arayan kişi. Geçmişe dair pek çok güzel anılarımız vardı. Üniversitede birlikte okuduk. Aşağı yukarı aynı dönemde çalışma hayatına başladık, aynı dönemde evlendik ve yaklaşık aynı dönemde de emekli olduk. 

Arkadaşımın sohbetini severim. Hani, "Gönül ne kahve ister, ne kahvehane. Gönül sohbet ister, kahve bahane." cinsinden, sohbet etmesini iyi bilen biri. O, hem konuşmasını hem de dinlemesini bilir. Yani, her lafa maydanoz olan, fikri olsa da olmasa da konuşmaya çalışan, ancak karşıdakini dinlemeye tahammülü olmayan, yalnızca ben konuşayım, beni dinlesinler mizacında olanlardan, değil.

Sohbet kısa bir hal hatırın ardından, yönünü direkt tüm sohbetlerin ortak noktası olan ekonomiye çevirdi. Artık kimse öyle iyi misin? Hoş musun? Derdin sıkıntın var mı? diye sormuyor. Öyle laf lafı da açmıyor artık. Çünkü sorun tek ve ortak... Konu,  sebze- meyve fiyatları, et fiyatları, elektrik –doğal gaz faturaları, benzine-mazota- motorine gelen zamlar ve enflasyonun hız kesmeyen yükselişi... Doğal olarak da yılbaşında aldığı zammın aynı ay içinde erittiği  cebindeki paradan dert yanmaya başlıyor insan.

Artık günümüzde ekonomist olmak için öyle yıllarca üniversitelerin iktisat- işletme fakültelerinde dirsek çürütmeye gerek kalmadı. Türkiye'de yaşamanız yeterli... Şartlar size kafanıza vura vura öğretir ekonomiyi...

Arkadaşımla geçmişle bugünü karşılaştırdık. Emekli olduğumuz dönemlerde aldığımız emeklilik tazminatıyla rahatlıkla orta halli bir ev ve ikinci el bir de araba alınırdı. Şimdi öyle mi? Eşimden biliyorum, Ağustosta emekli oldu. Aldığı tazminatla bunların hiç birinin yanına bile yaklaşılmadı...

Arkadaşım çok endişeliydi. Çünkü onun bu sorunlarının yanında bir de üniversitede okuyan bir oğlu vardı. Eşiyle birlikte aldığı pula dönen emekli maaşıyla nasıl zorlandığını ve zaman içinde nasıl zorlanacağını düşünüyordu kara kara. O haklıydı... İlkokul, ortaokul ve lisede bile çok zorken, üniversitede çocuk okutmak ailelerin iyice belini kıracağa benziyor... 

Bu sorunları aşıp okulu bitirse bile karşılığında işsizler ordusuna dahil olduktan sonra, ne kıymeti var diyesi geliyor insanın. Ama çıkmayan candan umut kesilmezmiş. Bizler elimizden geldiği hatta gelmediği kadar bile olsa mücadeleye devam etmek zorundayız. Pes etmek bize yakışmaz.

Arkadaşımla uzun ancak keyifli demeyim de kaliteli bir dertleşme yaptık. Yine de laf lafı açtı. Eee sorun ortak. Çözüm olamasak da sıkıntımızı paylaştık. Eskilerin dediği gibi, sıkıntılar paylaşılırsa hafiflermiş ya...

Zaten bizde sorun bitmez. Hani deveye sormuşlar; "Neden boynun eğri?" diye, o da "nerem doğru ki?" demiş ya, işte öyle bir şey bizde haller durumlar.

Okurlarıma sevgilerimle,

Hanife Mert

 Not: Görsel pinterest sitesinden alıntı.

 

Kitap Önerisi: Fırçadaki Son Şiir/ Turgay Aksoy

Kitap Önerisi: Fırçadaki Son Şiir

Kitap yazan ve yayımlatanlar iyi bilir. Yazarları en mutlu eden şeylerden biri de kitabının tanıdığı, yakın arkadaşları ve dostları tarafından okunup yorumlanmasıdır diye düşünüyorum. Benim de kitaplarım blog arkadaşlarım tarafından yorumlandı. Öncelikle https://bucurukveben.blogspot.com/ bloğunun yazarı sevgi Müjde'm üç kitabımı da okudu ve yorumladı. Yine https://huseyinguzel.blogspot.com/ bloğunun yazarı Hüseyin Güzel Hocam da kitaplarımı yorumladı. Şuan aklıma gelenler bunlar. Başka okuyan ve yorumlayanlar da olmuştur illaki.

Son olarak https://turgayaksoy.blogspot.com/ bloğunun yazarı Turgay Bey'le instagram hesabı üzerinden konuştuk. Kendisi son kitabım Ünlü Şair Orhan Veli'nin yaşam öyküsünü yazdığım Fırçadaki Son Şiir adlı kitabımı edindiğini ve okumaya başladığını söylemişti. Çok mutlu oldum. Turgay Bey kitabı okumuş ve blog sayfasında da harika yorumunu  yayınlamış. Kendisine çok ama çok teşekkür ediyorum. Umarım onun vesilesiyle kitabım çok fazla okura ulaşır. Ünlü Şairlerimizin yazarlarımızın nasıl yaşayıp, hangi aşamalardan geçtiğine ve bugüne kadar nasıl geldiğini öğrenmemiz ve onları kendimize örnek almamız açısından gerekli diye düşnüyorum.

Lafı daha fazla uzatmadan Turgay Aksoy Bey'in "Fırçadaki Son Şiir/ Bir Orhan Veli" adlı kitabımın yorumunu okumanızı öneriyorum. Keyifli okumalar diliyorum.

Yorumu okumak için tıkla  

Hanife Mert