10 Haziran 2013 Pazartesi

Yemen Türküsü- Hikayesi

Yemen (Bir Alay Askerdik)
1839 yılında Aden'i ele geçiren İngiltere Yemen halkını Osmanlı yönetimine karşı kışkırtmaya başladı. 1871'deki Yemen isyanını bastırmak için İstanbul hükümeti bir ordu gönderdi. Harekat 1873 yılına kadar sürdü. Bir çok vatan evladının kanı pahasına isyan bastırıldı.
Yemen'in dağlık kesiminde yaşayan Zeydiler, Osmanlı Devleti'ne düşmandılar. Kendi imamlarının yönetiminde yaşamak istediklerini öne sürerek 1889 yılında isyan ettiler. Hicaz valisi Müşir Ahmet Feyzi Paşa tarafından bastırılan isyan neticesinde Feyzi Paşa Yemen'e hakim oldu. Bir süre temin edilen asayiş, 1895'te Zeydiler tarafından çıkartılan ikinci bir isyan ile tekrar bozuldu. Hüseyin Hilmi Paşa'nın komutasındaki Osmanlı ordusu iki yıl süren şiddetli mücadele sonunda isyanı bastırabildi. Yemen'de otoritesi zayıflayan Osmanlı, zaman içinde burayı terk etmek zorunda kaldı.
Tarlalarda biter kamış
Uzar gider vermez yemiş
Şu Yemen'de can verenler
Biri Mehmet biri Memiş
Yemen savaşlarında Anadolu'dan gönderilen vatan evlatları çok kayıplar verdiler. Yemenlilere Türk askerinin koynunda Osmanlı parası aratan İngilizler, para çıkmayan şehit düşmüş Türk evlatlarının karnını yardırıp sarı lira arattılar. Yemen, Anadolu insanı tarafından gidip geri dönülmeyen, adeta bir cehennem olarak nitelendirilmeye başlandı. Anadolu yiğidi buralarda Arabın ihaneti, açlık, mühimmatsızlık nedeniyle eridi gitti. Birçok gelin, kız, sevdiğini, ana-baba fidan gibi evlatlarını bu hain topraklarda yitirdi. Küçük körpe yavrular babasız kaldı. Aşağıdaki türkü o günleri yaşayan Anadolu insanının yüreğinde kopan bir acı feryattır.
Havada bulut yok bu ne dumandır
Mahlede ölüm yok bu ne figandır
Şu Yemen elleri nede yamandır
Adı Yemen'dir
Gülü dikendir
Giden gelmiyor
Acep nedendir
Kışlanın önünde redif sesi var
Açın çantasını acep nesi var
Bir çift kundurayla bir de fesi var
Burası Huş'tur
Yolu yokuştur
Giden gelmiyor
Acep ne iştir
Mızıka çalındı düğün mü sandın
Yemen'e gideni gelir mi sandın
Kahpe Yemen yari elimden aldın
Adı Ali'dir
Nazlı yarimdir
Giden gelmiyor
Nasıl ölümdür
Anadolu insanının kolay kolay belleğinde silinmeyen Yemen faciası bir çok türkü ve ağıda konu olmuştur. Kırşehir'den gidip Yemen'de şehit olanlar için, Kırşehirli Âşık Hüseyin ile Âşık Said'in söylemiş olduğu türkülerin mısraları oldukça düşündürücüdür.
Yemen 1

Bir alay askerdik bindik gemiye

O gemi götürür bizi Yemen'e
Şükür o Yemen'de geri dönene

Yemen'e de benim ağam Yemen'e

Ateş düştüğü yeri yakar kime ne

Susmuş konuşmuyor ağzında dili

Yirmisinde solmuş tomurcuk gülü
Ne yaman yer imiş Yemen'in çölü

Yemen'e de koç yiğidim Yemen'e

Kendim ağlar kendim söyler kime ne

Kalkmıyor sırt çantam cephanem ağır

Kimimiz kör olduk kimimiz sağır
Her yana oynuyor İngiliz gavur

Aman padişahım imdat Yemen'e

Şu Yemen'in gailasi bize ne

Yemen'de de kara haber geliyor

Nice koç yiğitler telef oluyor
Hain Arap arkamızda vuruyor

Türk uşağının kanı akar Yemen'e

Analar bacılar ağlar kime ne

Hüseyin akıtır kanlı yaşını

Bit pire üşüşmüş yiyor döşünü
Akbabalar konar oyar başını

Gitti gelmez ağam emmim Yemen'e

Ölen ölür kalan sağlar kime ne
***
Yemen 2
Yemen nere sıla nere
Dağlar girdi ara yere
Yitirmedim umudumu
Gözlüyorum Memet gele

Yemen bizim neyimize

Figan düştü evimize
Çocukların yetim kalır
Sen güvenme beyinize

Yemen yolu çukur olur

Karavanam bakır olur
Zenginimiz bedel verir
Fakirimiz asker olur

Kalmadı anayın sabrı

Taş kesti babayın bağrı
İnsafa gel padişahım
Gönder Memet'imi gayrı

Başta kalpak soldu m'ola

Gün vurdu da uldu m'ola
Memed'imin gözlerine
Karıncalar doldu m'ola

Güvenme Arap hayına

Ateş atar ocağına
Yemen'e gittin gideli
Oğul gelmez kucağıma

Yavruların zarleniyor

Bu hasretlik külleniyor
Küçük körpe Hüseyin'in
Babam diye dilleniyor

Yemen 3

İstanbul'da bindik derya yüzüne
Hasret ile figan indi gözüme
Dinleyin kardeşler bakın sözüme
Aman kaptan gidiyok mu Yemen'e

Yemen'den karalı haber geliyor

Nice yiğitlerde hasret ölüyor
Şen İstanbul gerilerde kalıyor
Aman kaptan iyi bakın dümene

Deniz üstü kara duman bürüdü

Nice yiğit ölümlere süründü
Kırk yedi gün Yemen çölü göründü
Arkadaşlar işte geldik Yemen'e

Durmadan söylüyor Said'in dili

Bahçeler açtı mı kırmızı gülü
Neye mahzur derler Yemen'in çölü
Kendin ağlan kendin gülen kime ne
Kaynak: Rifat Uçarol, Siyasi Tarih, III. İst. 1985, s.259; D. M. İsa Salahiye, El-Osmaniyim fi Cenubi'l-Cezireti'l Arabiye, 1977. Yemen Salnamesi, Sana 1324; Prof. Dr. H. Dursun Yıldız, Büyük İslam Tarihi, Çağ Yay. İst. C.12, s.123; Baki Yaşa Altınok, Âşık Hüseyin, 69, Ocak Yay. Ank. 2000, s. 68; Muzaffer Ergün, Toklumenli Aşık Said, Kırşehir Basımevi 1938, s. 10; Öyküleriyle Kırşehir Türküleri, Destanları, Ağıtları - Baki Yaşa Altınok, Oba Yayıncılık, Mayıs - 2003, Ankara, s.161-162-163-164-165
http://www.turkudostlari.net/hikaye.asp?turku=18261

Not; Atatürk'ü ağlatan ve  "Yemen ellerinde Türk çocuklarının ne işi vardı? dediği  Yemen Türküsü'nün hüzünlü hikayesi...

24 yorum:

  1. Çok severim bu acıklı türküyü Yaren'ciğim, annem de çok severdi, okurken içimden geçirdiğim şeyi yorum olarak da yazarım diye düşünüyordum ki, Atatürk demiş aynı şeyi: Ne işimiz vardı Yemen'de?:( emperyalizm işte böyle kötü bir şey. Yemen'liler de Osmanlı'ya ihanetin cezasını çekiyorlar hala BOP planı diye ilk orayı karıştırmıştı Amerika...hala kimbilir ne haldeler, dün okudum da Libya da 32 kişi ölmüş, 100'e yakın yaralı, tv'ler gösterdi mi bilmiyorum..bizim olaylar yüzünden kimsenin pek haberi olmadı..Kaddafi'nin de ahı tutuyor...Yemen'de ne işimiz vardı? Ya ta Kore'de ne işimiz vardı? Menderes acaba Allah'a nasıl hesabını verdi??? Amerika'yı memnun etmek uğruna rahmetli babam dahil Türk askerlerini ta Kore'lere gönderdi:(

    eline sağlık canım, Bücürük'le kocaman öpüyoruz:)
    çapulnaz Müjde:)))))

    YanıtlaSil
  2. Yarenim, Hanife'm, canım Yemen türküsünü dinleyip de ağlamayan ola mı ki?..Atamızda ağlamış, bizlerde her dinleyişimizde ağlarız.. Ne günlerden gelmişiz bu günlere.. Kıymet bilmemiz gerekmezmi?. Kenetlenmemiz. Tamda birçok badireleri atlatmışken. Ufukta kara görünmüşken?. Yanlış mı düşünüyorum..

    YanıtlaSil
  3. Ben de aynı şeyi söyledim. Yazık gencecik çocuklarımız, bizimle alakası olmayan yerlerde şehit olup oralarda kalıyor. Biz din kardeşimiz dedikçe onlara (Araplara) sarıldıkça onlar bizi her defasında hançerlemekten asla vaz geçmiyorlar. Evet bize yaptıklarının bedelini ödüyorlar. Aynı hata şimdide yapılmak isteniyor. Bizim ne işimiz var Yemen de, Kore de, Irak da, Suriye de...Kendimizi bıraktık batıya A.B.D ye yaranmak için gencecik fidanları peşkeş çekiyroruz. Yazık...
    Bir türkü daha vardı; "hey on beşli on beşli Tokat yolları taşlı" diye onu araştırırken rastladım bu türküye.. O türkü de Çanakkale savaşlarına katılan 15 yaşında ki çocukların ağıtı imiş. Ama bizler düğünlerde oyun havası olarak çalıp oynuyoruz. İşte biz bu yuz...:( Ağlamamız gereken bir yerde eğleniyoruz.
    Müjdeciğim yorum için teşekkürler..Ben de öpüyorum bücürüğü ve seni canım.
    Sağlıcakla kalın...

    YanıtlaSil
  4. haklısın Vuslatcığım, devir birlik olma birlikte hareket etme ve aynı amaca hizmet etme zamanı. Doğru dersin. Bizler gerek Yemen'e, Kore'ye gidip ne için gittiğini bilmeden şehit düşen askerlerimizden daha şanslıyız. hakkımızı hukukumuzu biliyoruz...
    Vuslatcığım teşekkür ediyorum canım..
    sevgilerimle,

    YanıtlaSil
  5. Ozlemisim Turku hikayelerini Hanifecigim sagolasin..guzel ve insani acitan bir turku...ne dokunakli ne icli..sayende nasil yazildiklarini ogreniyorum..sevgiler..

    YanıtlaSil
  6. Çok teşekkür ediyorum Emel Hanım. Haklısın türkülerimiz, sevincimiz, üzüntümüz, mutluluğumuz, kıvrım kıvrım yayılan hüznümüz...
    Yemen Türküsünü ben de çok severek dinlerim. Hikayesinin sözlerinden hüzünlü olduğunu anlayabiliyordum yanlış detayını bilmiyordum. Bİrlikte öğrenmiş olduk.
    Sağlıcakla kal Emel Hanım,
    sevgilerimle..

    YanıtlaSil
  7. Emeğine sağlık. Tekrar okuyup hatırlamamıza vesile olduğun için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  8. Ben teşekkür ediyorum Hüseyin Hocam sağ olun. Okuyan gözlerinize sağlık..
    saygılar,

    YanıtlaSil
  9. Dinlerken yuregi acımayan varmıdır .kimler gitti de dönmedi.belki bir mezarları bile yok.ruhları şad olsun.

    YanıtlaSil
  10. Amin sevgili Özgür Tatlar, insan çok üzülüyor. Ama üzülmek fayda etmiyor. Yanlış politikalar, yanlış politikacılar bu gencecik günahsız insanımızın hayatlarının sonlanmasına sebep oluyor. O yaban ellerde garip garip sevdiklerinden uzakta yatıyorlar... Ruhları şad olsun..
    Teşekkür ediyorum arkadaşım, sevgiler,

    YanıtlaSil
  11. Hanifecimmmm emeğine sağlık canım yazı beni çook etkiledi Ruhları şad olsun...
    Tatlım bende şimdi çalıp söylediğim türkülerin hikayelerine sayende merak sardım... babam kayserili anam malatyalı sözüm yanlış anlaşılmasın kayserilileri sevmem ama neyse yöresel bir tat şaştım aşı yaptım hep de söylediğim türkü gesi bağları onu yayınlayım bide türkünün hikayesine bakayım dedim amanın acımasız kayseriler hikaye hüzünlü daha dimem okumam ben o türküyü Aşık Veyselin Uzun ince bir yoldayımı da güzel çalar söylerim bir hikayesini okudum gözlerim doldu canım sivasımmm sivaslım yaaa türkü hikayeleri yörenin insanını nasıl tanıyor... hanifem ben sormuştum ama unuttum nerelisin... sevgilerimle öptüm...

    YanıtlaSil
  12. Çok teşekkür ediyorum Banucuğum. Elbette hepimiz severiz türkülerimizi çünkü bizim her şeyimizi onlarda buluyoruz. Ne mutlu bana türkülerimizde ve hikayeleri ile ilgili sen de merak uyandırdımsa...Ben de gesibağları türküsünün hikayesini biliyorum. Bir ara yayınlamayı ben de düşündüm bakalım kısmet.
    Canım ben anne-baba Yozgat/ çayıralan kazasının köyü benim doğum yerim Samsun şuan Mersin'de yaşıyorum. Yani Her yerden biraz var. Yorum ve katkı için teşekkür ediyorum canım sevgilerimle
    hoşçakal..

    YanıtlaSil
  13. öğrenmiş oldum ya iyi oldu.
    :)

    YanıtlaSil
  14. :) Çok teşekkür ederim ziyaretinize sevgili deeptone.

    YanıtlaSil
  15. çok acıklı kuzum ya her zaman içimde hissederim:)))

    YanıtlaSil
  16. Çok teşekkür ediyorum Ayşe hanım.. Maalesef öyle..:((

    YanıtlaSil
  17. ÇOK SEVDİĞİM BİR TÜRKÜDÜR
    BENDE ŞU ANDA YEMEN İLE İLGİLİ BİR KİTAP OKUYORUM
    HAYIRLI AKŞAMLAR

    YanıtlaSil
  18. Size de hayırlı akşamlar...Benim de çok sevdiğim bir türkü...
    Teşekkür ediyorum yorum için sevgiler..

    YanıtlaSil
  19. Selam canım ben geldim şükür:)))
    Umarım iyisindir sevgilerimle öpüyorum

    YanıtlaSil
  20. Hoş geldin siyahkuğum... İyiyim şükür.
    sana da geçmiş olsun. Allah bir daha göstermesin inşaallah.
    sevgilerimle öptüm.

    YanıtlaSil
  21. Bababam çok severdi bu türküyü Hanifem ama pek çok sevdiğimiz türkü gibi bunun hikayesini öğrenmekte aklımıza gelmedi tabi.
    Çok teşekkür ederim paylaştığın için gerçekten ne kadar anlamlı bir hikayesi varmış.

    YanıtlaSil
  22. Ben teşekkür ediyorum Aslıcım... Dinlediklerimizin gerçek hikayesini bilerek dinlemek daha anlamlı olur diye düşünmüşümdür.
    Sevgilerimle canım..

    YanıtlaSil
  23. Canımm hayırlı kandiller ellerinden öpüyorum.

    YanıtlaSil
  24. Çok teşekkür ediyorum siyah kuğum.. senin de berat gcen kutlu olsun, hayırlara vesile olsun. Ben de öpüyorum seni kocaman... Dualarımdasın dualarnda olmak isterim..:))

    YanıtlaSil

YENİ KİTABIM YOLCULUK ÇIKTI!

Uzun bir aradan sonra merhaba diyerek yeni döneme başlamak istiyorum. Bir süredir bloğumdan ve   değerli blog arkadaşlarımdan uzak kaldım. S...